İnteqrasiya edilmiş FH proqramının hazırlanması oyunçular üçün tələb olunan proqram nəticələrini çatdırmaq üçün çox vacibdir və bu, prosesin kondisiya aspektinin, xüsusən də futbol mövsümünün yüklənmiş mərhələlərinin ətraflı tədqiqi ilə birlikdə bu məqalədə əhatə olunacaq.
Güc hazırlığı üzrə tədqiqatlar göstərdi ki, həm oyunçunun, həm də komandanın performansının yüksəldilməsi ilə yanaşı, futbolda xüsusi zədələri azaltmaq üçün bir vasitə kimi istifadə olunmaqla futbolda mühüm rol oynayır. Futbolda güc təliminin ənənəvi tətbiqi, adətən, futbol performansı və zədə riskinin azaldılması ilə bağlı müxtəlif parametrləri yaxşılaşdırmaq məqsədi daşıyan bir neçə məşqdən ibarət həftə ortasında 1 (və ya bəzən 2) daha uzun əsaslı məşqdən ibarətdir.
Lakin praktiki baxımdan bu yanaşma bəzən məşq mikrosiklinin (metodikasının) vaxt səmərəliliyi aspektlərinə görə problem yarada bilər və düzgün aparılmadıqda yorğunluğun yığılmasını artıra, nəticədə əzələ ağrılarına səbəb ola bilər.
Bu iki əsas məqam matç günü yaxınlaşdıqca qarşıdakı məşq prosesi zamanı bəzi oyunçular üçün arzuolunmaz diqqəti yayındıra bilər ki, bu da mövsüm boyu, xüsusən də oyunlar arasında 6 gündən az vaxt qaldıqda, oyunçuların güc məşq davranışına təsir etməyə başlayır.
Bu gözlənilən problemlərin öhdəsindən gəlməyin bir yolu olaraq, daha çox komanda güc təliminin məşq həftəsi və ya mikrosikl ərzində tez-tez mikrodozlaşdırıldığı yeni yanaşmanın mənimsənilməsi verilir... lakin “mikrodozlama gücü” nə deməkdir? Məşq.
Qeyd. Mikrodozlaşdırma, arzuolunmaz yan təsirləri minimuma endirməklə yanaşı, ənənəvi güc məşqləri ilə bağlı faydaları saxlamaq üçün mikrosikl daxilində ümumi məşq həcmini tez-tez və qısa dəstlərə bölmək deməkdir.
Ancaq bu iş metodologiyasını niyə, nə vaxt və necə tətbiq edəcəyimizi araşdırmazdan əvvəl, mövsüm boyu ənənəvi güc məşq bloklarının tipik tətbiqini və S&C oyunçularının, məşqçilərin və praktiki məşqçilərin malik
ola biləcəyi potensial məhdudiyyətləri başa düşmək vacibdir.
Həftədə 1 oyun
Bu mikrosikl tipik bir yanaşma həftənin ortasında bir dəfə güc məşqi etməkdir ki, mikrosikl da əvvəlki oyundan bərpa üçün kifayət qədər vaxta malik olsunlar və güc məşqlərin yorucu təsirlərini oyun gününə qədər tamamilə azalsınlar azaltsınlar.

Bununla belə, 1 seansda güc həcminin 1 məşqdə birləşdirmək həddindən artıq yorğunluq/ağrı ilə nəticələnə bilər ki, bu da sonrakı məşq seanslarına mənfi təsir göstərə bilər, bununlada da atletik inkişaf imkanları minimuma endirir və eyni zamanda zədə riskini artırır.
Əlbəttə ki, bəzi məşqçilər yorğunluğun təsirlərdən qaçmaq üçün daha az həcm və intensivliklə güc məşqləri edə biləcəyinizi iddia edə bilərlər lakin özüm üzdən soruşmaq lazımdır, bu, mövsüm güclə uyğunlaşmaları inkişaf etdirmək və ya saxlamaq üçün saxlamaqdırmı?
Həftədə 2 oyun
Bu ssenaridə hər hansı ənənəvi güc məşqinə yer yoxdur, çünki oyundan sonra bərpa olmaq, güc məşqləri etmək və növbəti oyun üçün bərpa etmək üçün kifayət qədər vaxt yoxdur. Buna görə də, bu müddət ərzində güc məşqləri aparılmır və yarış cədvəli həftədə 1 oyuna qayıtdıqda bərpa edilir.

Bu çox mənalı olsa da, nəzərə almalıyıq ki, bir çox komandalar bir neçə həftə ardıcıl olaraq bu yarış cədvəlinə sahibdirlər. Əgər güc məşqləri davamlı olaraq uzun müddət keçirilmirsə, bu, güclə bağlı bəzi uyğunlaşmaların itirilməsi ilə nəticələnə bilər ki, bu da həm performansa, həm də zədəyə mənfi təsir göstərə bilər.
Mövsümün gərgin dövrlərində ənənəvi güc məşqlərindən istifadənin məhdudiyyətlərini müəyyən etdiyimizə görə, gəlin mikrodozalama yanaşmasından istifadənin potensial faydalarına və bu məhdudiyyətlərdən bəzilərini necə həll edə biləcəyinə nəzər salaq.

• Vaxt səmərəliliyi. Mikrodozlama yanaşması uzunmüddətli xüsusi güc təhsili tələb etmir, çünki hər gün 15-20 dəqiqə edə bilərsiniz, bu da aktivləşdirmə/istiləşmənin bir hissəsi kimi çıxış edə bilər. Bu, səyahətə görə vaxtı məhdud olan komandalar üçün xüsusilə vacibdir.
• Gündəlik güc stimullarına məruz qalma idmançılara təzə hiss etdikdə “itələməyə” və yorğunluq hiss etdikdə “çəkməyə” imkan verir, ənənəvi yanaşma ilə isə bu mümkün deyil.

• Güc məşqlərinin planlaşdırılması və planlaşdırılması daha çevik və səmərəli olmuşdur. İdmançıları sahə hazırlığının tələblərinə hazırlamaq üçün stimul tənzimlənə bilər.
• Yükü kiçik hissələrə bölməklə, güc məşqlərinin yorucu təsirini minimuma endirmək olar.
• Mikrodozlamanın düzgün istifadəsi gücləndirici təsir göstərə və idmançıların yarışa/məşqlərə hazırlığını yaxşılaşdıra bilər.
• Daha yüksək tezliklik hərəki hərəkətləri öyrənmə üçün daha faydalıdır.

Aşağıda həftədə 1 və 2 oyun mikrosikl üçün mikrodozlama yanaşmasından istifadə edərək güc təliminin necə qurulacağına dair bir nümunə verilmişdir.


Gördüyünüz kimi, mikrodozalama məşqçilər heyətinin məşq ehtiyaclarına və ya sahənin tələblərinə uyğun olaraq tənzimlənir və istənilən komanda cədvəlinə uyğunlaşa bilər və oyunçuların gücünü nümayiş etdirmək üçün çoxlu imkanlar təqdim edir.
Bununla belə, futbolçuların məşq və ya yarışa hazırlığına mənfi təsir göstərməmək üçün yükün dozasının tənzimlənməsi vacibdir.
Müəllif: Natiq Məmmədov

Oxşar xəbərlər

İnterferensiya fenomeni

Güc və Funksional hazırlıqın Təkmilləşdirilməsi Strategiyaları

Futbolda zədələrin qarşısının alınması - YAZI

Futbolun dövrləşdirilməsi

Həftəlik planlaşdırma - Güc təlimi